Educatief centrum bij de Waarf
ENTER
DOOR JEROEN DE KLEINE
Wie wel eens met de Enterse zomp de Regge overvaarde, weet het. Het schilderachtige gebied tussen E nter, R ijssen en Hellendoorn is vanaf geen enkele plek zo fraai als vanuit de zomp. Dat is de overtuiging van de Regionale Stichting Enterse Zomp. Een zienswijze die de leden graag delen met buurtbewoners, toeristen en basisschooljeugd. Het enthousiasme van de bestuursleden, scheepsbouwers, stuurmannen en andere vrijwilligers werpt beslist vruchten af. Volgens bestuurslid Marinus Waanders gaat het goed met de Enterse Zomp. Drie schepen varen in de warmere maanden van het jaar dagelijks regelmatig heen en weer tussen Enter en Hellendoorn en een vierde zomp is inmiddels in de maak.
Nieuwbouw
Dus wil de stichting bezoekers in de toekomst wat meer bieden. "Er liggen plannen voor een nieuw educatief centrum", steekt Waanders van wal. Hij wijst in de richting van het raam. "Hier, aan de overkant, tussen de werf en de voormalige waterzuivering." Een fors project dat niet zomaar even uit de grond te stampen is. "De komende jaren gaan ze hier met de loop van de Regge aan de slag", legtvoorzitter Gerrit Velten uit. "Het zou mooi zijn als we tegelijkertijd met de nieuwbouw kunnen beginnen. Maar dat zal niet eerder zijn dan in 2017. Daarnaast hangt er een prijskaartje aan zo'n omvangrijk bouwproject."
Voor de financiering hoopt het stichtingsbestuur een beroep te kunnen doen op subsidieverstrekkers. Na de zomer wordt het Europese subsidieprogramma Leader weer opengesteld. Deze pot met geld is bedoeld voor plattelandsontwikkeling. "Als we daar aanspraak op maken, dan biedt dat zeker mogelijkheden", zegt Velten. Maar er zijn meer opties. Zo denken Enternaren momenteel na over de invulling van de lokale dorpsrand. Inmiddels heeft de eerste thema‐avond daarover plaatsgehad.
"De werf ligt natuurlijk precies in de dorpsrand", zegt Waanders. "Dus als we ergens iets kunnen combineren met de plannen die er voor de dorpsrand zijn, dan maakt dat meer mogelijk." Het bestuurslid doelt met name op de naastgelegen voormalige waterzuivering. "Tijdens de eerste avond over de dorpsrand zijn daar veel ideeën over binnengekomen", weet scheepsbouwmeester Tonnie Kerkhof.
Het educatieve centrum kan volgens de bestuursleden met gemak meerdere functies vervullen. "In de gesprekken over de invulling van de Enterse dorpsrand zijn bijvoorbeeld ideeën voorbijgekomen om meer wandel‐ en fietspaden te realiseren. O ns nieuwe centrum zou zodoende prima als een soort rustpunt kunnen dienen", zegt Waanders. De stichting wil de komende jaren graag intensief samenwerken met de initiatiefnemers Bolscher en Roetgering. Die zijn op dit moment bezig met de realisatie van het nieuwe natuurgebied Enters R eggedal. "Dit belooft heel mooi te worden en hiervoor kan het centrum natuurlijk prima een uitvalsbasis zijn."
Schoojeugd
In het geplande bouwwerk ligt de nadruk allereerst op educatie. De huidige werf biedt niet altijd voldoende ruimte om aan bijvoorbeeld kinderen de geschiedenis van de zompen te laten zien. En schooljeugd vormt een belangrijke doelgroep van de Enterse Zomp. "Groepen kinderen die een tocht over de Regge komen maken, worden vaak in de weken ervoor al voorbereid. Daarvoor hebben we een speciale leskist gemaakt met daarin voorbeelden van goederen die vroeger door de zompen vervoerd werden."
Veel plek
Voor die historie is in de toekomst veel plek in het nieuwe centrum, als het aan de stichting ligt. "E n dat is ook voor volwassen bezoekers interessant", benadrukt Marinus Waanders. Voor het zover is, wacht eerst het komende vaarseizoen. Op zaterdag 16 april, omzeven uur 's ochtends vertrekt de eerste vroege natuurvaart nabij de Pelmolen in Rijssen. Bezoekers kunnen komend seizoen kiezen uit drie speciale vaarten, naast de dagelijkse vaarten in de zomermaanden. Dat zijn de vroege natuurvaart, de romantische avondroodtocht en de overtoomtocht. De stichting is, aldus de bestuurders, klaar voor de nieuwe serie vaarten. Voor de bouw van het nieuwe centrum en de vierde zomp hoopt de stichting op subsidies Voor die historie is in de toekomst veel plek in het nieuwe centrum, als het aan de stichting ligt. "En dat is ook voor volwassen bezoekers interessant", benadrukt Marinus Waanders.
In aanbouw zijnde vierde zomp niet naar binnenstad Almelo
De bouw van de nieuwe, vierde zomp van de stichting verloopt voorspoedig, meldt scheepsbouwmeester Tonnie Kerkhof. "We kunnen nu nog ongeveer een half jaar doorgaan met de bouw", zegt Kerkhof. "Daarna is het zaak dat we geld binnenhalen, zodat we verder kunnen gaan met de bouw." De nieuwe zomp wordt in de toekomst mogelijk de vervanger van de eerste zomp die de laatste jaren vanaf R ijssen vertrok. Die zomp is al dertig jaar oud. Het kan ook dat het nieuwe schip wordt verkocht. Zo waren er kort geleden contacten met de gemeente Almelo, om de zomp daar in de nieuwe waterrijke binnenstad te laten varen. Maar de kosten voor de zomp waren te hoog voor Almelo. Volgens het stichtingsbestuur richt Almelo zich nu op een tweedehands stalen praam.
De Regge is een regenrivier die vroeger al het water opving en als riool gebruikt werd. Nu is zij helder en zo schoon dat zelfs het ijsvogeltje weer is te zien.
Wie kent niet het woord overtoom? In de Regge passeert de zomp twee stuwen met hulp van overtomen, een lorrie waar de zomp opvaart en naar de andere kant getrokken wordt.
De Regge was wat nu de A1 is, dé levensader van Twente naar de Hanzesteden Zwolle en Kampen. 200 jaar geleden voeren hier honderden Enterse zompen en nu weer drie.
De zomp is een eikenhouten platbodem van ± 12 meter lang met fokzeil en grootzeil. Een fantastisch zeilschip en goed bestuurbaar en zeer geschikt voor ondiep water.
